جدا كردن علم و دين از يكديگر تفكري متعصبانه است

رابرت جان راسل رابرت جان راسل مدير مركز الهيات و علوم طبيعي ايالات متحده در گفتگو با خبرنگار مهر درباره رابطه علم و دين طي يك قرن گذشته گفت: در گذشته دلايل بيشتري بود براي اينكه فكر كنيم اين دوعرصه با يكديگر تفاوت دارند و به دليل بي ارتباطي اين دو مقوله بايد آنها را از هم جدا نگاه داريم.

اين فيزيكدان و كشيش نامي آمريكايي كه رياست چندين مركز تحقيقاتي درزمينه علم و دين را برعهده دارد، افزود:  فكر مي كنم طي15 سال گذشته تعداد علمايي كه در سطح بين المللي بر رابطه علم و دين تأكيد كرده اند افزايش چشمگيري يافته است.

راسل كه داراي دكتراي فيزيك از دانشگاه كاليفرنيا سانتا كراز و فوق ليسانس در رشته الهايت است با اشاره به اينكه دينداران نيز مي توانند علم را آموخته و دانشمندان نيز بايد درباره دين مطالعه كنند، تأكيد كرد: رابطه علم و دين در حال تغيير است.

نويسنده كتاب "ژان پل دوم درباره دين و علم: ديدگاه تازه رم" يادآور شد: بسياري از افرادي كه در صدد دور نگاه داشتن دين از علم هستند، دلايل بسيار محكمي براي جدا نگه داشتن علم و دين ارائه مي كنند چرا كه فكر مي كنند تعامل اين دو عرصه با يكديگر يك تهديد محسوب مي شود.

اين كشيش مسيحي در رابطه با عنوان دانشمند ديندار تصريح كرد: دانشمند ديندار را مي توان به دانشمندي اطلاق كرد كه فرد مذهبي محسوب مي شود يا دانشمندي كه دين را به عنوان يك رشته مورد مطالعه قرار داده است و اين دو را مي توان از يكديگر مجزا دانست.

وي با اشاره به اين امر كه غرب در گذشته اعتقاد داشت ناديده انگاشتن دين به پيشرفت علم منتهي شده است گفت: هنوز هم بسيار از مردم چنين طرز تفكري دارند و تصور مي كنند كه دين دانشمند را از علم باز مي دارد و بايد علم را به صورت مستقل از دين مدنظر قرار داد.

نويسنده كتاب " كتابهاي فيزيك، فلسفه و الهيات: جستجو در راستاي درك مشترك" گفت: زماني كه در حال طي كردن دوره دكترا بودم يكي از استادان دانشگاه به من گفت اگر دين را كنار مي گذاشتي به يك نظريه پرداز بزرگ تبديل مي شدي. بنابراين هنوز هم افرادي وجود دارند كه اظهار مي دارند دين به نوعي ذهن شما را آلوده كرده و فرد نمي تواند با درنظر گرفتن دين نمي تواني منطقي فكر كند، اما من اعتقاد دارم چنين طرز تفكري كاملاً متعصبانه است؛ چرا كه هر فردي هم مي توانند ديندار و هم دانشمند باشد.

اين محقق و سخنران در عرصه الهيات و علوم كه تلاش مي كند تا بتواند يك گفتگوي مثبت و تعامل دوجانبه ميان اين دو عرصه ايجاد در پاسخ به اين پرسش كه  آيا كشورهاي در حال توسعه چون ايران مي توانند به واسطه درنظرگيري مؤلفه هاي ديني پيشرفت كنند گفت: مسلماً بله ،مؤلفه هاي ديني در راه پيشرفت مهم هستند و حتي پيشرفت را تسهيل مي كنند.

وي استدلال كرد: همانطور كه علوم تكنولوژي، پزشكي و كامپيوتر به كشورهاي درحال توسعه وارد مي شود بايد حكمت استفاده از آنها نيز وجود داشته باشد تا بدانيد با استفاده از آن آينده را چگونه بنا كنيد. چرا كه تكنولوژي به خودي خود مي تواند به صورت خير و شر مورد استفاده قرار گيرد كه نمونه بارز آن قدرتهاي هسته اي و پزشكي و يا هر علم ديگري مي تواند باشد.

رابرت جان راسل گفت: فكر مي كنم اين امر بسيار مهم است كه كشورهاي اسلامي به چالشهايي كه تكنولوژي فراهم مي كنند اشاره كرده و تكنولوژي را تنها بد درنظر نگيرند و از آن دوري كنند؛ يا اينكه آنها را بسيار خوب تلقي كرده و دين را فراموش كنند؛ اعتقاد دارم ميانه روي در اين رابطه و در پيش گرفتن رويكردي شكاك اما آزاد نسبت به تكنولوژي بهترين راه است و اخلاق اسلامي منبع مناسبي براي استفاده از تكنولوژي توسط مسلمانان محسوب مي شود.